Valuta voor Veen: succesvolle informatiebijeenkomst voor agrariërs

De Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) organiseerde in samenwerking met de NMZH een bijeenkomst voor grondeigenaren en boeren in het Utrechts veenweidengebied, om de kansen voor Valuta voor Veen in de provincie Utrecht te bespreken. Valuta voor Veen is een concept waarbij het waterpeil in agrarische gebieden wordt verhoogd en er minder CO2 vrijkomt. Het verdienmodel: de vermindering van CO2-uitstoot kan worden verkocht in de vorm van gecertificeerde CO2-credits.

De bijeenkomst vond plaats op Kennis Transfer Centrum Zegveld, waar reeds proeven lopen met ‘boeren met hoogwater’. Op sommige locaties in het Groene Hart daalt de bodem als gevolg van veenoxidatie met wel 1 cm per jaar. De uitstoot van CO2 (en andere broeikasgassen) die hierbij vrijkomt, ligt rond de 22 ton/ha/jaar. Alle veenweidegebieden in Nederland bij elkaar zijn verantwoordelijk voor 3% van de uitstoot van broeikasgassen. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat grondeigenaren in veenweidegebieden de CO2-uitstoot in 2030 met 10 Mton hebben verminderd.

Anders boeren
De NMZH verkent – samen met haar collega Milieufederaties uit provincies met veenweidegebieden – of er een regionaal systeem van CO2-compensatie opgezet kan worden om zodoende de uitstoot van klimaatgassen van het veenweidegebied te beperken. Dit creëert een nieuw verdienmodel voor ‘anders boeren’. Het concept Valuta voor Veen dat hieraan ten grondslag ligt, is in de afgelopen jaren door de natuur en milieufederaties ontwikkeld. De Friese milieufederatie heeft recent voor het eerste Valuta voor Veen project van Nederland officiële CO₂-credits kunnen uitgeven.

Het concept Valuta voor Veen
Het oorspronkelijke idee is eenvoudig: het waterpeil in agrarische gebieden verhogen en daarmee bodemdaling en uitstoot van CO2 voorkomen. Deze vermindering van CO2 uitstoot kan dan worden verkocht in de vorm van gecertificeerde CO2-credits. Kopers van deze CO2-credits zijn bedrijven, overheden en burgers die op vrijwillige basis hun CO2 uitstoot willen compenseren. Dit model biedt niet alleen een economische drager voor natter landgebruik, maar heeft ook positieve effecten op de natuur, bijvoorbeeld voor de weidevogels.

In Friesland is de uitgangssituatie echter eenvoudiger dan in de Randstad. De ontwatering is in Friesland veel groter, terwijl in de Randstad ook grote klei-op-veengebieden liggen en slootpeilverhoging niet altijd mogelijk is. De NMZH heeft daarom het initiatief genomen om het Valuta voor Veen concept uit te breiden naar klei-op-veen en drukdrainage. De uitwerking hiervan is nu in volle gang en verwacht wordt dat deze uitbreiding nog dit jaar gereed zal zijn, wat vele mogelijkheden biedt in met name Utrecht en Zuid-Holland. Twee locaties in de Alblasserwaard, die al voorzien zijn met drukdrainagesystemen, kunnen dan direct als Valuta voor Veen proeflocaties worden ingericht. Hopelijk zullen daarna nog vele andere locaties gaan volgen.

Boeren staan open voor nieuwe initiatieven
De bijeenkomst in Zegveld begon met een presentatie door de NMU over het Valuta voor Veen concept. Hierbij werd door de NMZH een toelichting gegeven over de stand van zaken rond de uitbreiding van Valuta voor Veen met drukdrainage en klei-op-veen. Vervolgens kwam een gesprek met de boeren en andere grondeigenaren op gang. Dit leidde tot nuttige discussies, waarbij duidelijk bleek dat boeren rasechte ondernemers zijn die open staan voor nieuwe initiatieven en ideeën.

De NMZH wil bij voldoende interesse voor de Zuid Hollandse boeren en grondeigenaren nog dit jaar vergelijkbare bijeenkomsten gaan organiseren. Zo kan ook in Zuid-Holland een bredere bekendheid gegeven worden aan de toepassing van het Valuta voor Veen concept. Belangstellenden kunnen zich hiervoor nu al aanmelden bij de NMZH via info@milieufederatie.nl.

Bron: https://milieufederatie.nl/nieuws/boeren-met-hoogwater/

Bodemdierendagen 2020: Klein maar groots!

Van 25 september tot en met 7 oktober is het tijd voor een ‘grote’ editie van de landelijke bodemdierendagen. Iedereen kan meehelpen om samen te ontdekken hoe het met dat belangrijke maar onderbelichte bodemleven gaat. Je hoeft niet ver weg: het kan in je eigen tuin, het park om de hoek of op het schoolplein. Dit jaar is er bijzondere aandacht voor de grootse taken van die kleine dieren.

Weliswaar zijn de bodemdierdagen al een eind op dreef, maar meedoen kan nog; zie hier.

En de bodemdierkaart is altijd leuk om in bezit te hebben;

Regionale Energiestrategieën: basis ligt er, nog veel huiswerk

De eerste stappen om tot 30 regionale energiestrategieën (RES) te komen zijn gezet. Het goede nieuws is dat het doel van 35 TWh uit het Klimaatakkoord behaald kan worden. Daar staat tegenover dat er belangrijke verbeterpunten zijn om de energieplannen ook ten goede te laten komen aan bewoners, lokale maatschappelijke initiatieven en aan de natuur en het landschap. De energieplannen – bedoeld om de energietransitie per regio te realiseren – dreigen de aansluiting met de samenleving te missen. Dit blijkt uit de analyse van de Participatiecoalitie (gevormd door Natuur en Milieufederaties, Energie Samen, HIER, Buurkracht, LSA) samen met Jong RES, de Jonge Klimaatbeweging en de Klimaat en Energie Koepel.

In 2030 moet er op land 35 TWh schone energie opgewekt worden, zo is in het Klimaatakkoord bepaald. Het afgelopen anderhalf jaar is in 30 regio’s gestart met de vraag hoe en waar het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) kan worden opgewekt. In de zogeheten regionale energiestrategieën beschrijven de regio’s hun keuzes. Ondanks de coronamaatregelen is er veel werk verzet en liggen er goede aanknopingspunten. Tegelijkertijd laat de analyse nog flinke verbeterpunten zien voor de RES 1.0, die op 1 juli 2021 afgerond moet zijn.

Annie van de Pas (netwerkdirecteur Natuur en Milieufederaties): “De regio’s hebben hard gewerkt en de basis ligt er. Er is de komende maanden wel flink wat huiswerk te doen. De uitvoering van de RES 1.0 moet echt mét de brede samenleving. Dat is belangrijk om de doelen uit het Klimaatakkoord te halen. De Participatiecoalitie, Jong RES, de Jonge Klimaatbeweging en de Klimaat en Energie Koepel blijven hier aandacht voor vragen en met de RES-regio’s samen hard aan werken.”

Belangrijkste adviezen
1. Zet de deuren van de RES veel meer open voor bewoners, jongeren en omgeving, die nu onvoldoende betrokken worden. Dit kan ook digitaal. Zorg ervoor dat gemeenten hier ook de capaciteit en middelen voor hebben.
2. Financiële participatie van omwonenden en het streefpercentage van 50% lokaal eigendom komen voor in bijna alle plannen. Het moet alleen concreter wil het niet bij goede bedoelingen blijven. Het is belangrijk dat gemeenten dit opnemen in hun beleidskaders en door de RES aangemoedigd worden om te kijken hoe het wél kan.
3. Afwegingen hoe ecologische en landschappelijke waarden worden meegenomen, ontbreken of zijn niet transparant. Kom per regio tot een afwegingskader voor natuur en landschap bij de energietransitie, kijk meer integraal naar de kansen tussen energieopwekking en natuur en landschap.
4. Zorg voor meer afstemming tussen de RES-regio’s wanneer er belangrijke potentiële zoeklocaties aan verschillende RES-regio’s grenzen, of als er meer koppelkansen kunnen worden gevonden door samen op te trekken. Anders komen we in de uitvoering in de problemen.

Lees het rapport Analyse en aanbevelingen concept-RES

Bron: nieuwsbrief van september 2020 van de Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland

Wie wil helpen de informatie op deze site actueel te houden?

Er verschijnt veel nieuws dat een relatie heeft met ons werk als natuurvereniging en dus interessant is voor onze leden. Dat nieuws presenteren we graag op onze website. Het is belangrijk om dat nieuws actueel te houden. Wil je de redactie helpen door het plaatsen van de nieuwsberichten op de site?

Ook de agenda met activiteiten en de klussenbank hebben regelmatig  behoefte aan verfrissing.

Je hebt het snel genoegd door, want het vraagt geen specifieke kennis. En de te plaatsen informatie wordt je aangereikt. Je kunt zelf bepalen wanneer je de berichten plaatst. Het is een leuke bezigheid, die je niet veel tijd kost, maar wel heel belangrijk is voor onze presentatie als vereniging.

Wanneer je belangstelling hebt kun je een mail sturen naar nvwkredactie@gmail.com.

Heempad Journaal nr. 44, 6 sept. 2020

Hans van Dam woont en werkte in Boskoop. Hij is actief voor IVN Boskoop en in de Natuurtuin De Veenmol in Boskoop. Zijn roots liggen in de Krimpenerwaard. In het Heempad Journaal beschrijft Hans zijn waarnemingen in de natuur en weet bijzondere dingen te vinden om over te schrijven. In zijn 44e Journaal gaat Hans uitgebreid in op zaden; welke zaden zijn er, hoe ga je ermee om en nog veel meer wetenswaardigheden.
Verder komt er weer een scala aan onderwerpen aan bod. Veel leesplezier.

Foto header; Canadese guldenroede door Anton van Jaarsveld

Fabeltjes over geweldige klimop

Klimop is een geweldige plant. Altijd groen en één van de weinige planten die laat in het jaar bloeit. De eerste bloemen verschijnen nu en dan zijn er ook direct vlinders en allerlei andere insecten op aanwezig. Dat kan wel doorgaan tot in december. Je hoort vaak over de schadelijkheid van klimop, maar dat zijn bijna allemaal fabeltjes.

Lees het bericht van Vlinderstichting op deze pagina.

Foto header; klimop door Anton van Jaarsveld

Landbouw Krimpenerwaard landschapsinclusief

Het College van Rijksadviseurs heeft in drie regio’s onderzocht hoe landbouw ‘landschapsinclusief’ kan zijn. Eén van die regio’s is de Krimpenerwaard in het Groene Hart.

Gebied

Het veenweidegebied in de Krimpenerwaard behoort tot een van de meest waardevolle en kenmerkende landschappen van ons land. Het open polderlandschap met de smalle strokenverkaveling is typerend voor veenweidegebieden. De landbouw is er minder intensief dan in veel andere gebieden, waardoor de cultuurhistorische elementen en structuren van het gebied goed bewaard zijn gebleven. Al eeuwenlang wordt in de polder melkvee gehouden.

Opgaven

De boeren in de Krimpenerwaard staan voor een ongekend grote opgaven. De opgaven waar de landbouwsector als geheel voor staat, zoals verduurzamen en de reductie van stikstof, komen in de Krimpenerwaard samen met specifieke gebiedsopgaven zoals het tegengaan van CO2 emissies en bodemdaling in het veen en de zorg voor weidevogels en biodiversiteit.

De bodemdalingsopgave laat zien hoe complex het is: het instellen van hogere waterpeilen remt de uitstoot van CO2. De keerzijde is echter een groter risico op de vorming van andere broeikasgassen, zoals lachgas en methaan (waardoor beoogde klimaateffecten voor een deel weer teniet worden gedaan). Ook leidt het verhogen van het waterpeil tot verlies van het gewaardeerde agrarische cultuurlandschap en tot het vertrek van de melkveehouderij uit het gebied.

De zoektocht in de pilot was om een vorm te vinden van landschapsinclusieve melkveehouderij met minimale bodemdaling. Er wordt vandaag de dag al met relatief hoge peilen geboerd in de Krimpenerwaard, op die kennis en kunde kan worden voortgebouwd.

Toekomstperspectief

Het toekomstbeeld voor 2050 gaat uit van een landschap met kwaliteiten van vroeger en de technieken van nu. Op het landschapsinclusieve bedrijf van 2050 staan naast de productie van melk en vlees, het zo ver mogelijk halen van maatschappelijke opgaven voorop. Melkveehouderij blijft de drager in het gebied.  Een slimme landschappelijke zonering van de polder, met huiskavels, veldkavels en natuurkavels, ondersteunt de ontwikkeling van kringloopbedrijven. Het karakteristieke veenweidenlandschap wordt ook in 2050 door de boeren beheerd en de Krimpenerwaard is een parel in Nederland.

Bron: https://www.collegevanrijksadviseurs.nl/ bron;
Header: rapport “landschapsinclusieve pilot Krimpenerwaard
Zie ook het bericht over Stop bodemdaling in veenweidegebieden

Stop bodemdaling in veenweidegebieden

In landelijke veenweidegebied daalt de bodem. Dit komt voornamelijk doordat het waterpeil wordt verlaagd om landbouwkundig gebruik mogelijk te maken. Verlaging van het waterpeil veroorzaakt veenoxidatie, waardoor de bodem daalt. Bodemdaling leidt tot steeds meer problemen, zoals CO2-uitstoot en teruggang in natuur- en waterkwaliteit. Bovendien leidt het tot oplopende kosten voor waterbeheer. Voortgaan op het pad van ontwatering, met aanhoudende bodemdaling en CO2-uitstoot tot gevolg, is op de lange termijn economisch, ecologisch en maatschappelijk onverantwoord. Met het oog op het tegengaan van de klimaatverandering en vermindering van CO2-uitstoot (ook uit veen) is terugdringing van bodemdaling zelfs onvermijdelijk. De adviesvraag luidt: welke keuzes moeten worden gemaakt om de negatieve effecten van bodemdaling in het landelijke veenweidegebied tegen te gaan en door wie?

De bodemdaling in veenweidegebieden wordt in dit advies besproken met het Groene Hart als voorbeeld. Veel van de bevindingen en conclusies uit het advies zijn echter ook van toepassing op veenweidegebieden buiten het Groene Hart.

Zie ook ons bericht Landbouw Krimpenerwaard landschapsinclusief

Be a boss en teken de petitie van WNF tegen ontbossing

Op dit moment hebben we een unieke kans om wereldwijde ontbossing tegen te gaan. En dat is nodig, want elke 2 seconden verdwijnt er een voetbalveld aan bos! Op de Europese markt kunnen producten afkomstig uit ontboste gebieden gewoon worden verhandeld. Dit moet stoppen: teken daarom nu voor een Europese bossenwet.

Ga naar deze link en vul het formulier tegen ontbossing in.

Bossen, we kunnen niet zonder ze. Ze zijn onze bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering, ze bieden schoon drinkwater, voedsel en energie, ze zijn goed voor onze gezondheid, ze bieden een thuis aan miljoenen mensen, dieren en planten en ze beschermen ons tegen ziektes. 

Maar we zorgen niet goed voor de bossen. Door onze manier van leven, verliezen we bossen en andere kwetsbare natuurgebieden in een alarmerend tempo. Grote stukken natuur verdwijnen om plaats te maken voor landbouw en veeteelt. Op dit moment kunnen producten afkomstig uit recent ontboste gebieden gewoon worden verhandeld op de Europese markt. De oplossing? Een krachtige EU-bossenwet die er voor zorgt dat deze producten niet op de Europese markt komen.

De Europese Commissie werkt hard aan zo’n bossenwet en vraagt jou, als EU-burger, om je mening te geven. Wij hebben alvast de antwoorden ingevuld die onze bossen het beste beschermen.

Teken nu! Bescherm de bossen en zorg voor een veilig thuis voor mensen, dieren en planten. #Together4Forests

U kunt hier tekenen.

Bron: WNF, afbeelding header; ontbossing in de Amazone, bron: www.greenpeace.nl

Nationale Klimaatweken starten op 12 oktober

Bijdragen aan het klimaat kan op veel manieren. Bijna de helft van de Nederlanders komt al in actie, maar 42% vindt dit nog lastig. Om heel Nederland te helpen nog meer klimaatbewuste keuzes te maken, vinden van 12 oktober tot en met 6 november 2020 de eerste Nationale Klimaatweken plaats. 

Organisaties uit heel het land doen mee onder aanvoering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Van gemeenten tot waterschappen en van multinationals tot energiebedrijven en brancheorganisaties. Kijk voor meer informatie en alle activiteiten op nationaleklimaatweken.nl

In de speciale toolkit vind je informatie en hulpmiddelen voor communicatie. 

Lees hier ook het nieuwsbericht op het Landelijk Communicatie Netwerk Klimaat

De Regionale Energie Strategie is ook voor de Krimpenerwaard niet onbelangrijk. Jaap Graveland, voorzitter van de NVWK is door de gemeente Krimpenerwaard betrokken bij de concept Regionale Energie Strategie Midden-Holland.