Predatie belangrijke factor in de kuikenoverleving grutto’s

Uit het onderzoek ‘Grutto’s in Zuid-Holland in 2023’ van Lowland Ecology Network lijkt predatie een belangrijke factor voor de kuikenoverleving. Het onderzoek richtte zich op de invloed van vegetatie en predatie op kuikenoverleving. Hogere vegetatie werkt positief, maar is volgens de onderzoekers geen garantie voor een hoge kuikenoverleving.

De gruttopopulatie in Zuid-Holland gaat al jaren achteruit, ondanks de maatregelen die boeren, natuurorganisaties en andere terreinbeheerders hebben genomen. Het is een zoektocht naar het antwoord op die ene vraag: waarom worden er te weinig grutto’s groot?

De onderzoekers hebben de aanwezigheid van predatoren gemonitord. Vijanden als buizerds, katten, kiekendieven, maar ook de vos, hermelijn en marterachtigen hebben het op de kuikens voorzien. In meer of mindere mate heeft het bejagen van predatoren, het verwijderen van bosjes of ruigte en soms het plaatsten van elektrische rasters effect.

Sinds 2020 wordt er door Lowland Ecology Network in opdracht van de provincie Zuid-Holland onderzoek gedaan naar het broedsucces van de grutto. Dat gebeurt in meerdere gebieden in de Krimpenerwaard: natuurreservaat Polder De Nesse en de agrarische polder Vlist-Westzijde. En daar zijn inmiddels natuurreservaten De Wilck (2022) en Westeinde (2023) bijgekomen.

Boeren met ANLb scoren soms beter dan natuurreservaten

In de agrarische polder maakt het collectief Weidehof Krimpenerwaard afspraken met boeren over weidevogelbeheer. Het gaat om een gebiedsgerichte aanpak van het Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb). Een mix van inrichtingsmaatregelen en beheerpakketten als plas-dras, voorweiden, extensief beweiden, kruidenrijk grasland en uitgestelde maaidatum etcetera. Gerichte maatregelen die inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering en zorgen voor de juiste beheermozaïek voor weidevogels in de polder.

Directeur Marielle Oudenes van Weidehof Krimpenerwaard roemt de gebiedsgerichte aanpak van het ANLb. In de Krimpenerwaard doen 120 boeren mee. Het broedsucces van de grutto ligt soms hoger in gebieden met ANLb dan in de natuurreservaten. Een gevolg van de beheerafspraken en de jaarlijkse evaluatie ervan. Oudenes: ,,We kijken ieder jaar samen met de boer of het mozaïekbeheer nog beter kan worden neergelegd. En dat werkt. Gelukkig blijkt uit vogeltellingen dat de grutto het hier steeds beter naar de zin heeft. Vooral in de Vlist en ook in polder Bergambacht is het broedsucces hoog.’’

Wel blijft het volgens haar zoeken naar een evenwicht tussen ecologie en economie. ,,Als we willen dat nog meer boeren aanhaken dan moet de vergoeding voor het ANLb omhoog. De boeren moeten beter worden beloond voor maatschappelijk diensten, als het beschermen van de weidevogels.’’

Oudenes: ,,Zonder de betrokkenheid van de boer gaat de grutto het niet redden.’’

En zolang dat niet gebeurt, vreest Oudenes voor het voortbestaan van de grutto. Oudenes: ,,We blijven ons samen met de boeren inzetten om het leefgebied van de weidevogels te verbeteren om de vogels weerbaarder te maken. Ook dit onderzoek concludeert dat het een complex verhaal is, waarin veel factoren van invloed zijn. Denk aan voldoende voedsel, schuilmogelijkheden, variatie in vegetatie en vernatting. Maar zonder boeren gaan we de grutto niet redden.’’

En terug naar de bevindingen uit het onderzoek. Het voorkomen van predatie, is één van de speerpunten van het collectief. Met dertig wildcamera’s wil het collectief de predatie beter in beeld brengen. Weidehof Krimpenerwaard krijgt daarbij hulp van vier studenten van Hall Larenstein Leeuwarden. Ze doen dit seizoen tien weken lang uitgebreid veldonderzoek.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Directeur Mariëlle Oudenes van Weidehof Krimpenerwaard Tel: 0182-357400. Marielle@collectiefkrimpenerwaard.nl

Foto: Bernard de Jong

Nieuwsbrief wintervogel tellingen december 2023

Bij deze ontvangen jullie de nieuwsbrief over de telling van december 2023 en ook meteen de herinnering om komend weekend, 13 en 14 januari 2024 weer te gaan tellen.

Wij kijken terug op een somber telweekend van 16 en 17 december j.l. Het was gelukkig wel overwegend droog en een graad of 10 met wind uit het zuidwesten (3-4 Beaufort).
De weervoorspelling voor het komende telweekend ziet er op dit moment redelijk uit: temperaturen overdag tot 4 graden, bewolkt maar droog en zwakke wind uit het zuidwesten. Muts op, handschoenen aan en tellen maar!

Wij zijn zeer benieuwd naar de tellingen en zien de resultaten graag op wintervogels@nvwk.nl tegemoet!

Tekst: Barbara Clemens namens Hans Kouwenberg,foto: NVWK

Nieuwsbrief wintervogeltellingen november 2023

Hierbij de nieuwsbrief over de telling van november 2023 en natuurlijk de herinnering om komend weekend van 16 en 17 december 2023 weer te gaan tellen.

Eind november/begin december hadden we een paar dagen wat ijs en sneeuw. Sneeuw en ijs zijn inmiddels weg en het heeft natuurlijk ook weer een paar dagen geregend. Het weer voor het telweekend ziet er redelijk uit, soort van droog en de temperatuur een paar graden boven nul. Niets staat ons tegen om weer lekker naar buiten te gaan en te tellen.

Hans ziet de tellingen graag tegemoet en als het lukt voor 28 december a.s . De nieuwsbrief maakt Hans samen met de nieuwe coördinator.

Goede feestdagen en voor komend weekend en heel 2024 veel en bijzondere vogels.

Verder lezen:

Tekst: Hans Kouwenberg, foto: NVWK

Nieuwsbrief wintervogeltellingen oktober 2023

Hierbij de nieuwsbrief over de telling van oktober 2023 en natuurlijk weer de herinnering om komend weekend van 18 of 19 november a.s. te gaan tellen.

De maand oktober was zeer zacht en zeer nat. Oktober eindigt op de zesde plek in de top 10 van warmste oktobermaanden sinds 1901 met een gemiddelde temperatuur van 13,2 graden in De Bilt. De maand was de natste oktober in De Bilt met circa 220 millimeter sinds de start van de neerslagmetingen in 1906.

Bovenstaande citaat komt uit de nieuwsbrief van het KNMI over de maand oktober. De eerste 12 dagen van november zijn ook niet droog geweest al viel het mee. Er viel (maandsom) 72 mm., het normaal is 80 mm. Hoe ons telweekend er uit gaat zien weet ik niet, het lijkt erop dat er geen grote hoeveelheden gaan vallen.

Iedereen een goede en hopelijk droge telling op 18 of 19 november 2023! Tellingen zie ik graag tegemoet op wintervogels@nvwk.nl.

Verder lezen;

Tekst: Hans Kouwenberg, foto: NVWK

Excursie Nieuwe Driemanspolder 23 september 2023

tekst: Natasja van Doesburg, foto’s: Frans van der Storm

Op zaterdagochtend 23 september moesten we om 8.00 uur verzamelen op een parkeerplaats bij de Nieuwe Driemanspolder om een vogelexcursie te doen o.l.v. Willem van Rij. Het was nog niet druk toen ik aankwam. Het zou ook niet drukker worden. We waren met 7 mensen, zonder Willem. Wij hadden onze mail niet bekeken en wisten daarom niet, dat de excursie op de laatste nipper vanwege de weersverwachting was afgelast. Na het korte buitje om 8 uur zijn we toch met zijn zevenen op pad gegaan. Het werd een prachtige ochtend met mooie waarnemingen en fraaie vergezichten.
Onder ons was niemand met een telescoop, dus we moesten het met onze kijkers doen.

We kozen voor het graspad van de zuidelijke plas. Dat leverde in eerste instantie naast een doodgeschoten haas de gebruikelijke watervogels op. Heel veel meerkoeten, knobbelzwanen, alle nu aanwezige soorten ganzen. En natuurlijk kuifeenden, slobeenden, krakeenden, een tafeleend, wintertalingen, bergeend en al smienten. Naast de fuut en de aalscholver zwom er ook een dodaars.

Door een ervaren vogelaar werden we gewezen op de aanwezigheid van koereigers. Toen wij op de aangewezen plek arriveerden, waren ze helaas al vertrokken voor hun dagelijkse voedselronde. Het uitzicht vanaf die plek op de drie-mans-molens met daarachter een grote, heldere regenboog maakte indruk. Zeer fraai!

We konden heel mooi allerlei lepelaars zien lepelen. Een grote verrassing was de aanwezigheid van meerdere kleine zilverreigers. Ze stapten parmantig door het lage water en lieten hun gele voeten goed zien.
Verderop in ons rondje kwamen we de vogelaar weer tegen, en dankzij zijn telescoop en hulp konden we allerlei kleine vogeltjes op een slikplaat op naam brengen, waaronder de kleine en de grote strandloper, de bontbekplevier en de kleine plevier. De krombekstrandloper zou er ook zitten, maar die haalden we er met onze kijkers niet uit. Ook een oeverlopertje liet zich zien en een gele kwikstaart. Torenvalken waren nadrukkelijk aanwezig.
Even verderop schoten watersnippen weg uit de walkant. Heel mooi was het zien van een flink aantal patrijzen in het minibosje langs de route. Op het dijkje aan de waterkant scharrelden wat tapuiten in het gras. Verderop lieten ze zich zeer goed zien, door steeds op een takje te gaan zitten.

tapuit op takje

Ons was verteld, dat er een velduil aanwezig was. Die hebben we niet waargenomen. Ook zou er dagelijks een jonge zeearend komen fourageren. Laten we die nou wel gezien hebben tegen het einde van de route! Er vlogen veel watervogels en ganzen op door zijn aanwezigheid.

Ook zonder de gebiedskennis van Willem, maar met zijn zevenen hebben we er een geslaagde ochtend (met zonnebril) van gemaakt met mooie waarnemingen. Wij zien uit naar de inhaalexcursie, in de hoop nóg meer moois voor onze lenzen te krijgen.

Nieuwsbrief wintervogeltellingen april 2023

Hierbij de bijzonderheden over de telling van april 2023. Ook de oproep om tellingen die nog niet zijn doorgegeven alsnog even te verzenden, dan kan ik de komende tijd de totalen van het seizoen maken.

De eerste telling in het nieuwe seizoen is in het weekend van 16 en 17 september 2023.

Tekst: Hans Kouwenberg, foto: NVWK

Moeiteloos meer vlinders én vogels

Geen vogel kan leven zonder insecten, dus die moet u in de tuin zien te krijgen. Tenminste, als u vogels wilt helpen. Begin met het lokken van vlinders, want dat zijn tenminste móóie insecten. Vogelbescherming heeft vier vlindertips.

Om van een nest vol snavels te komen tot zelfredzame pimpelpubers, zijn flink wat insecten en kleine diertjes nodig. In het begin rupsen, larven en wormen, want die zijn lekker dik, licht verteerbaar en vol vet en eiwit. Later ook spinnetjes, vliegjes, vlinders en zo, want daarvan maken vogels -onder meer- veren. Help de vogels in uw tuin dus een handje, door de insecten te helpen. 

Lees hier het bericht verder.

Foto header: boomblauwtje door Huig Bouter

Nieuwsbrief wintervogeltellingen februari 2023

Hierbij de nieuwsbrief over de telling van februari 2023 en natuurlijk meteen de herinnering om komend weekend van 18 of 19 maart weer te gaan tellen.

Afgelopen tijd hebben we alle soorten weer gehad. De laatste week zon, sneeuw, vorst regen en vandaag ook een stevige wind. Toch komt de lente eraan, Hans Kouwenberg had op 13 maart j.l. zijn eerste twee tureluurs van het seizoen bij ’t Weegje.  

Het weer ziet er de komende dagen er goed uit, veel plezier tijdens de telling.

Verder lezen zie bijgaande nieuwsbrief

Tekst: Hans Kouwenberg, foto: Bernard de Jong