Filmpjes over weidevogelbescherming!

In het nieuwe jaar 2021 hopen de weidevogelbeschermers elkaar eindelijk weer in levenden lijve te kunnen ontmoeten! Het kan alleen nog wel een poosje duren voordat het zover is en de verwachting is op dit moment dat de startavond, meestal begin maart, misschien niet door zal gaan.

Daarom is er bedacht om als alternatief een aantal filmpjes op te nemen met daarin verschillende onderwerpen met betrekking tot weidevogelbescherming. Zo kan er toch een beetje verbinding met elkaar gehouden worden en alvast verheugd worden op de lente vol grutto’s en kieviten! De filmpjes zullen in de komende weken/maanden verschijnen op het YouTube-kanaal van de NVWK.

Onze coördinator vrijwillig weidevogelbeheer Klaas de Mik trapt af met een filmpje over kuikenoverleving!

Andere onderwerpen die volgen zijn onder andere de winterwandeling en predatiepreventie en het cursusaanbod voor het nieuwe jaar.

350 Nederlandse vogelkijkgebieden op de kaart

Begin 2020 werd het Nederlandse initiatief birdingplaces.eu gelanceerd. De website wil het vinden van mooie en leuke vogelgebieden in Europa vergemakkelijken en zo het draagvlak voor de bescherming van vogels en hun leefgebieden vergroten. Deze Europees-brede benadering slaat aan. Sinds januari werden al meer dan 2000 vogelgebieden door Europese vogelaars op de website geplaatst. Daarvan waren er maar liefst 350 vogelgebieden in Nederland! Er is er dus altijd wel een leuk vogelgebied in de buurt. Bij elk gebied vind je de info die je nodig hebt om een gebied te ontdekken en een ochtend lekker vogels te kijken; inclusief routebeschrijving, parkeerplaats, plattegrond, wandelroute, een vogellijst met welke vogels je er kunt zien en de beste vogelkijkpunten.

Zie voor het verdere bericht; https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=27089

Vogelgriep vastgesteld bij wilde knobbelzwanen

Vogelgriep is een besmettelijke ziekte die bij pluimvee (zoals kippen of kalkoenen) en andere vogelsoorten (zoals duiven en zwanen) voorkomt. Vogelgriep is de verzamelnaam voor een ziektebeeld dat veel verschillende griepvirussen veroorzaakt. Na besmetting worden vogels snel ziek. Vaak al binnen enkele uren tot drie dagen. Dat uit zich in algehele sloomheid en dat de dieren geen geluid meer maken. In een later stadium zijn klachten als ademhalingsproblemen, diarree en oogontstekingen de voorboden van sterfte.

In zeldzame gevallen kunnen sommige virustypen overgaan van dier naar mens. Dit gebeurt alleen bij direct en intensief contact tussen besmette vogels en mensen. Bij mensen worden de klachten ervaren als een ‘gewone’ wintergriep: koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoest enz.

Het vogelgriepvirus (HPAI van het serotype H5N8) dat nu is vastgesteld bij dode knobbelzwanen in Kockengen en verder westwaarts trekt is een hoogpathogene variant, d.w.z. is een zeer besmettelijke ziekteverwekker van biologische oorsprong, dus een bacterie, virus of parasiet. Een geïsoleerde wilde knobbelzwaan die ziek is kan het virus nauwelijks verspreiden, maar als er een familiegroep met het virus besmet raakt zullen alle zwanen uit die groep hoogstwaarschijnlijk sterven.

Op dit moment wordt door de Rijksoverheid het risico in kaart gebracht voor een pluimveebedrijf om besmet te raken met het virus. We hopen uiteraard niet dat dit zal gebeuren, omdat dan hoogstwaarschijnlijk drastische vervolgstappen nodig zullen zijn.

Zojuist werden bij de wintervogeltelling 6 dode en 2 stervende knobbelzwanen in polder Beneden Haastrecht aangetroffen. Zeer waarschijnlijk zijn deze zwanen getroffen door de vogelgriep. Nogmaals de oproep dus om alert te zijn en drie of meer dode vogels zoals eenden, zwanen of ganzen op dezelfde plek te melden, ook in de Krimpenerwaard. Dit kan bij het Landelijk Meldpunt voor dierziekten via telefoonnummer 045 – 54 631 88. Dit is belangrijk om verdere verspreiding van het virus te monitoren en indien mogelijk te voorkomen.

Melding gevraagd van roestplaatsen van ransuilen

De uilenwerkgroep van de NVWK vraagt hulp bij de zoektocht naar roestplaatsen van ransuilen. De ransuil is de enige uilensoort in Nederland die tijdens de wintermaanden graag in groepen verblijft, op een zogenaamde roestplaats.  Dit gezamenlijk roesten heeft als voordeel dat ze minder vatbaar zijn voor eventuele gevaren. Ook heeft een roestplaats een grote sociale functie: menig jonge uil vindt hier een partner. Een roestplaats kan overal zijn, maar er lijkt een lichte voorkeur voor bebouwd gebied. Een dichte haag of een conifeer ergens in een achtertuin kan zomaar een roestplek opleveren. Aantallen variëren sterk van slechts een aantal tot soms wel over de 50.

Mocht er een dergelijke roestplek bij u in de buurt zijn of bij u bekend zijn, dan zouden wij dit graag vernemen. Het doel is om inzicht te krijgen in de aantallen ransuilen die de Krimpenerwaard aandoen gedurende de wintermaanden. Alle tips worden discreet behandeld, locaties worden niet openbaar gemaakt. Dit is om geen verstoring van de uilen te veroorzaken bij de roestplaatsen en om de privacy van de bewoners van het erf/omgeving te respecteren.

U kunt uw tips/locaties sturen naar uilenwerkgroep@nvwk.nl  Let wel, uitsluitend waarnemingen in de Krimpenerwaard aub.

Foto header; ransuil door Huig Bouter

Probleem predatie weidevogels vraagt om maatwerk

Vossen die eieren uit een nest roven, of een reiger die er met een jong kuiken vandoor gaat. Voor weidevogels hoort de dreiging van roofdieren bij het leven. Alleen lijkt het er op dat de predatie onder weidevogels al tientallen jaren toeneemt. Draagt dat bij aan de sterke achteruitgang van weidevogels in Nederland? Onderzoekers van Sovon zetten de feiten op een rijtje.

Lees hier verder.

Foto header door Thomas van der Es

Nieuwsbrief wintervogeltelling

Duizenden vrijwilligers tellen het hele jaar door vogels. Zij dragen zo bij aan het onderzoek naar de vogelstand. De NVWK doet hier aan mee door wintervogeltellingen te organiseren. Van september tot en met april worden eens in de maand de vogels in de Krimpenerwaard geteld. Alle gegevens gaan naar Sovon, die de gegevens beheert en samenwerkt met CBS, ministeries en RWS. Onze tellingen komen uiteindelijk in de vogelbalans van Sovon (https://www.sovon.nl/vogelbalans). Elke maand maakt Hans Kouwenberg een nieuwsbrief van de laatste telling.

De wintervogeltellingen vinden plaats van september tot en met april in het weekeinde (de zaterdag) dat het dichtst bij de 15e ligt. Er zijn nog enkele telgebieden beschikbaar. Lijkt het u leuk om wintervogels te tellen, meld u zich dan aan. Dit kan via de button op de homepage of via de coördinator van de wintervogeltelgroep, Hans Kouwenberg. Het is trouwens altijd mogelijk om met een teller mee te lopen om ervaring op te doen.

Eurobirdwatch op De Hoekse Sluis

Op zaterdag 3 oktober 2020 was het weer zover: duizenden vogelaars in heel Europa telden op diezelfde dag de trekvogels die zuidwaarts vlogen. Het gaat daarbij om miljoenen vogels, een spectaculair fenomeen. In Nederland coördineert Vogelbescherming deze Euro Birdwatch voor de 25e keer, samen met de uitstekende website www.trektellen.nl. De Euro Birdwatch is een initiatief van BirdLife International.

Ook onze trektelpost werd bemand. Max had een partytent neergezet, wat geen overbodige luxe was, want de regen was wel een spelbreker. Ondanks de Coronaregels die in acht genomen moesten worden, was het heel gezellig om met elkaar vogels te spotten. Al met al vielen de aantallen helaas tegen. Ook bij Bakkerswaal/Schuwacht werd geteld, daar werd meer waargenomen.

Zie trektellen.nl voor de volledige aantallen. Zie www.vogelbescherming voor het landelijke verslag.

Foto header: Mieke met mondkapje voor, foto door Max Ossevoort

Grutto Annemieke zit in Senegal

Na ruim een maand in de Coto Donana vond grutto Annemieke het tijd om verder te trekken. 4 juli vertrok hij met wind in de rug naar het zuiden. 26 uur later en met 2100 kilometer achter zich vliegt grutto Annemieke met een gemiddelde vliegsnelheid van 80 km/u boven de Banc d’Arguin in Mauritanië. Hij is er nog niet; de wind draait en komt nu uit het zuidwesten, dus hij ondervindt lichte tegenwind op het laatste stuk. Maar hij haalt het met een gemiddelde vliegsnelheid van 30 km/u. 14 uur later en 400 kilometer verder komt Annemieke aan in Senegal, net onder Djoudj National Bird Sanctuary.

Johan zit nog in het noorden van Marokko. Daar verblijft hij langs de Sebou rivier. Het gebied langs deze rivier is een van de meest vruchtbare in Marokko. Sietse zit nog in de Coto Donana en Jaco zit nog in Nederland. De afgelopen dagen kregen we minder punten van Jaco binnen, waarschijnlijk kon door het slechte weer de zonnecel van zijn zender onvoldoende opladen, maar het lijkt erop dat hij nog steeds rondhangt tussen de Alblasserwaard en de Biesbosch. Ben je toevallig in de omgeving? Let dan goed op grutto’s met kleurringen en/of een antenne. Complete grutto kleurringen kunnen je mailen naar j.c.hooijmeijer@rug.nl of invoeren in waarneming.nl met als activiteit “kleurringdragend”.

Johan vliegt 15 juli tijdens tweede poging succesvol naar Senegal

Sinds de vorige update zijn er geen nieuwe signalen van de zender van Jaco in Nederland binnengekomen. Hij zat tot 8 juli in de Biesbosch en de Alblasserwaard. Mogelijk kon de batterij van zijn zender door het slechte weer van de afgelopen tijd niet opladen. Nu het zonniger wordt, hopen we snel weer een signaal te krijgen.

Door: Camilla Dreef, afbeelding header; Camilla Dreef

Blog Camilla Dreef: Eerste zendervogel uit de Krimpenerwaard in Afrika

In de Krimpenerwaard wordt in natuurgebieden van het Zuid-Hollands Landschap en in het agrarisch gebied beheerd door het Agrarisch Collectief hard gewerkt om het landschap voor grutto’s en andere weidevogels te verbeteren. Zijn grutto’s in staat om hier succesvol jongen groot te brengen? In het hoge gras is het lastig om gruttokuikens te volgen. Om meer te weten te komen over de bewegingen van gruttofamilies in deze gebieden worden dit seizoen vijf grutto’s met satellietzenders uitgerust. Wij volgen ze daarmee op de voet.

Annemieke en Sietse zitten nog steeds op hun plek in de Coto Donana. Annemieke in het noordwesten van het gebied en Sietse in het zuidoosten. Hier verblijven meer gezenderde grutto’s, het is een belangrijk gebied tijdens de trek naar het zuiden.

Annemieke en Sietse in de Cota Donana

Ook in Nederland komen grutto’s uit verschillende broedgebieden samen op voedselrijke plekken en slaapplaatsen voordat ze naar het zuiden trekken. Zo zit de Duitse grutto Rosalie sinds 24 juni in de Biesbosch, waar ze ook nog eens werd gezien door Albert De Jong. Ze was aan het foerageren in de Muggenwaard, een van de polders in de Noordwaard die rond 2015 onder water is gezet voor het project Ruimte voor de Rivier. Het is een favoriete plek voor veel grutto’s en zo ook voor Rosalie. En misschien ook wel voor “onze” Jaco. Hij maakt vanuit de Alblasserwaard uitstapjes naar de Noordwaard in de Biesbosch. Zullen Rosalie en Jaco elkaar hebben ontmoet?

Johan heen en weer naar Afrika

Grutto Johan zat de afgelopen tijd in centraal Spanje, maar in de avond van 29 juni is hij naar het zuiden vertrokken. Geen stop bij Annemieke en Sietse, maar direct door naar Afrika. In Marokko stopte hij in Oued Chebeika, een gebied waarin een wadi deels geblokkeerd is waardoor een moerasgebied is ontstaan. Het bezoek was van korte duur. De volgende avond vloog hij weer terug naar het noorden van Marokko! Weer 800 km terug om weer ten noorden van de Sahara uit te komen. Zou Johan geen goede pleisterplaats langs de Sahara hebben kunnen vinden?

Ik heb een nog iets uitgebreidere update over Johan geplaatst op mijn facebook pagina en iedereen in het bericht getagged, www.facebook.com/biologiemetcamilladreef

Door: Camilla Dreef

Krimpenerwaard Important Bird en Biodiverstity Area

Sovon en Vogelbescherming Nederland hebben een update uitgegeven van het rapport over Important Bird and Biodiversity Areas. Het vorige onderzoek was van twintig jaar geleden. Anders dan 20 jaar geleden staat de Krimpenerwaard daar nu bij. Het gaat om het totaal aantal watervogels, maar ook om de aantallen van specifieke soorten. Voor de Krimpenerwaard zijn dat zwarte stern, smient, knobbelzwaan, kleine zwaan, slobeend en niet te vergeten de meerkoet. De belangrijkste bron voor het beslissen over al of niet toekennen van deze status is de wintervogeltelling, waaraan veel NVWK-leden deelnemen.

IBA’s zijn gebieden die van internationaal belang zijn voor het behoud van vogels. De gebieden worden geïdentificeerd aan de hand van wetenschappelijk criteria die zijn opgesteld door Birdlife International. Om vogels goed te kunnen beschermen, is het van belang om te weten waar deze gebieden liggen, voor welke vogelsoorten ze van belang zijn en de gebieden goed te beheren en te beschermen zodat ze hun belangrijke functie voor vogels blijven behouden.

important-bird-areas-in-the-netherlands-2019

Zie hier het nieuwsbericht van Sovon; https://www.sovon.nl/nl/actueel/nieuws/belangrijke-vogelgebieden-nederland-opnieuw-kaart-gebracht

Zie ook het nieuwsbericht van de NMZH; https://milieufederatie.nl/nieuws/acht-nieuwe-belangrijke-vogelgebieden/

Foto van Peter Stam: Smienten in mist