Waar is de grutto?
Aanpak bescherming weidevogels werkt niet
De Algemene Rekenkamer heeft een rapport uitgebracht met de titel ‘Waar is de grutto?’ Wij citeren hier uit dit rapport.
“In Nederland wordt het aantal weidevogels steeds kleiner. We zien bijvoorbeeld veel minder grutto’s. Dat is een probleem als we willen dat de grutto als soort blijft bestaan. Ons land is namelijk belangrijk voor de grutto. Van alle grutto’s in de wereld broedt ongeveer de helft in Nederland. Het Nederlandse publiek heeft bovendien de grutto verkozen tot onze nationale vogel.
Om de grutto te beschermen geeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) subsidie aan boeren. Die kunnen met het geld van de subsidie maatregelen nemen om hun weilanden beter geschikt te maken voor weidevogels om te broeden. De minister van LNV betaalt dat geld niet alleen. De Europese Unie en de provincies betalen mee aan deze subsidies.
Toch is de daling van het aantal grutto’s niet gestopt. Sterker nog, het aantal grutto’s is sinds 2000 bijna gehalveerd. Hebben de plannen van de minister om weidevogels te beschermen dan wel effect gehad voor de grutto? Hebben ze goed gewerkt?
Dat vragen we ons af. De belangrijkste vraag in ons onderzoek is dan ook: heeft de minister van LNV het beleid om de weidevogels te beschermen goed geregeld en goed uitgevoerd? De Algemene Rekenkamer doet vaak onderzoek naar subsidies die de overheid uitgeeft. We kijken of ze wel genoeg effect hebben (Algemene Rekenkamer, 2010). Dit onderzoek naar subsidies van de minister van LNV om weidevogels te beschermen, is een voorbeeld van zo’n onderzoek.”
“Meer geld maar minder grutto’s: Als eerste stellen wij vast dat de minister van LNV acht keer meer aan subsidies uitgeeft dan 20 jaar geleden, maar dat er nu de helft minder grutto’s zijn.
Geen maatregelen in grootste deel kansrijke gebieden: Ten tweede stellen we vast dat de grutto in het grootste deel van de kansrijke gebieden niet wordt beschermd. Dat wil zeggen dat boeren voor die gebieden geen subsidie hebben gevraagd om maatregelen te nemen.
Maatregelen met meeste effect bijna niet uitgevoerd: Tenslotte stellen we vast dat in de gebieden waar boeren wél maatregelen nemen, dat meestal geen maatregelen zijn waar de grutto veel aan heeft.
Daarom is onze conclusie dat het beleid van de minister van LNV om de grutto te beschermen niet heeft gewerkt.
Wij zien dat er veel kansen liggen voor minister en boeren om de grutto beter te beschermen. Zo kunnen zij bereiken dat er 40.000 paren grutto’s in Nederland komen broeden. De boeren moeten daarvoor wel de maatregelen nemen die het best werken. Ze moeten dat bovendien doen in veel meer kansrijke gebieden voor de grutto.”
Het rapport is aangeboden aan de Tweede Kamer op 14 december 2021. Het complete rapport is prettig leesbaar en staat hieronder als pdf.
Foto header: grutto door Dirk-Jan van Roest