Vleermuiskasten opgehangen

In vier deelgebieden van Staatsbosbeheer in de Krimpenerwaard zijn door NVWK-vrijwilligers op zaterdag 15 januari vleermuiskasten opgehangen. Deze kasten zijn een aanvulling op de bestrijding van de eikenprocessierups met kool- en pimpelmezen. De NVWK en Staatsbosbeheer werken hierin samen.

Vrijwilligers monitoren in elk gebied sinds twee jaar een aantal nestkasten van de mezen. Vooral koolmezen kunnen de harige rupsen eten en voeren ze aan hun jongen; zij hebben kennelijk geen last van de brandharen die bij mensen en (huis)dieren ontzettende jeuk kunnen veroorzaken.

De vrijwilligers hopen dat de vleermuiskasten komend voorjaar en zomer bezet raken. Als de rupsen zijn volgroeid gaan ze verpoppen en in de zomer vliegen de motten massaal uit. Tijdens de vliegperiode die in juli-augustus valt, kunnen de vleermuizen zich tegoed doen aan de motten. Daardoor kunnen die minder eitjes afzetten in de toppen van de eikenbomen, waardoor op natuurlijke wijze de eikenprocessierups nog beter kan worden bestreden.

Help mee om scholeksters een plek te geven in de stad

Stichting Onderzoek Scholekster

Deze stichting (afgekort SOS) is begin april 2019 opgericht en heeft als doel het initiëren, stimuleren en (laten) uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek naar scholeksters en hun leefgebieden, om hiermee bij te dragen aan hun bescherming. Zij zijn een project gestart om de scholekster een handje te helpen. SOS kan de door jou ingevulde gegevens over de nesten gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast kunnen de kuikens in de stad tegen allerlei problemen aanlopen en geeft SOS je tips om ze te helpen.

Waarom is dit project nodig?

Helaas is de scholekster de afgelopen decennia snel in aantal afgenomen. De scholekster kan daarom wat extra hulp goed gebruiken, vooral tijdens het broedseizoen in de stad. Als een paartje eens in de drie jaar een jong groot brengt is dat voldoende om de populatie op peil te houden. Niet alle jongen worden grootgebracht omdat er bijvoorbeeld niet genoeg eten is, of omdat ze worden opgegeten. Dit is een natuurlijk proces. In de stad lopen ze echter tegen andere problemen aan. Zo verdwijnen de jongen vaak via regenpijpen in het riool of verzwakken ze door extreem hoge temperaturen op het dak door gebrek aan beschutting en water. Jij kunt helpen om dit te voorkomen, kijk snel bij de tips en doe mee via; www.scholekster op het dak

Als je meer wilt ontdekken over de achteruitgang van de scholeksters kijk dan op www.chirpscholekster.nl. Hier is meer informatie te vinden over lopend onderzoek naar de verschillende factoren die bijdragen aan de achteruitgang van de scholekster.

Doe mee

Vul de gegevens in van het nest bij jou in de buurt, door jouw antwoorden help je de scholekster enorm! Het is voor het onderzoek erg nuttig om waarnemingen over het nest, de eieren en jongen te ontvangen.

De beste resultaten worden verkregen als je de waarnemingen van eieren en/of jongen om de paar dagen wilt invullen. Dit kan eenvoudig door gebruik te maken van de nestcode die je ontvangt. Je hoeft de nestinformatie dan niet nog een keer in te vullen!

Je kunt ook de handen uit de mouwen steken en zelf aan de slag gaan. Kijk bij de tips om te zien wat je nu al kunt doen!

Avaaz; Stop de illegale dierenhandel op Facebook

Avaaz Burgerpetities is een online platform dat mensen over de hele wereld in staat stelt om lokale, nationale en wereldwijde campagnes te lanceren en te winnen! Avaaz roept op om de illegale handel van wilde dieren, die op facebook plaats vindt, te stoppen:

“Er leven amper nog 7.000 jachtluipaarden in het wild — en toch zijn er de afgelopen tien jaar meer dan 4.000 verkocht op Facebook! En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Mishandelde en doodsbange tijgerwelpjes, apen, beren en met uitsterven bedreigde vogels zijn allemaal te koop op Facebook. Om nog maar te zwijgen van de massa illegaal ivoor, schubdierschubben en aan stukken gehakte dieren. Een nieuw soort eBay voor bedreigde exotische dieren — en de smokkelaars boeken woekerwinsten ten koste van onschuldige dieren!

Dit moet stoppen.

Facebook ligt al onder een vergrootglas en staat onder enorme druk, maar tot nu toe is het uitroeien van dierensmokkel geen prioriteit voor de top van het bedrijf. Met een enorme wereldwijde oproep en keiharde onthullingen in de media kunnen we dat veranderen. Door jarenlang campagne te voeren weten we dat Facebook pas in actie komt wanneer hun geheimen worden onthuld in de media — en samen kunnen we dat in een mum van tijd regelen! Sluit je aan en deel dit met iedereen die je kent — teken nu!

Voor tienduizenden euro’s aan gereedschap gestolen uit werkschuur Zuid-Hollands Landschap

Uit de werkschuur van Het Zuid-Hollands Landschap, aan de Schaapjeszijde bij Ouderkerk aan den IJssel, is in het weekend van 8 en 9 januari een grote hoeveelheid gereedschap gestolen. Het materieel vertegenwoordigde een waarde van vele tienduizenden euro’s, meldt Maarten Breedveld van het ZHL.

“Op maandagochtend trof een van de boswachter een opengebroken schuur aan en zag dat een groot deel van het materieel is gestolen”, zegt Maarten Breedveld, regiohoofd van het Veenweidengebied. 

Het Zuid-Hollands Landschap werkt in de Krimpenerwaard aan natuurbeheer van belangrijke weidevogelgebieden. De organisatie is verontwaardigd over de inbraak. “Het is compleet waardeloos,” aldus Breedveld, “Ik schat in dat er voor vele tienduizenden euro’s aan onder meer kettingzagen, bosmaaiers en accu’s is gejat.” Het gaat vooral om materiaal met een accu. Extra zuur is dat de organisatie net had geïnvesteerd in nieuw materiaal.

Breedveld laat weten dat er nu een hoop werk blijft liggen. Het gaat dan vooral om zaagwerk, zoals het knotten van wilgen. Werk dat voor het broedseizoen van weidevogels afgerond moet zijn. Dat broedseizoen begint in maart, er is dus wel enige tijdsdruk. Breedveld: “Er gaan waarschijnlijk weken overheen voordat we voldoende vervangend materieel ontvangen, dus het werk blijft liggen.

Vrijwilligers zijn de dupe

Niet alleen de boswachters van Het Zuid-Hollands Landschap zijn de dupe. Er is ook materiaal meegenomen van de Natuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard en De Groene Motor. De laatste is een organisatie waar mensen materiaal kunnen lenen om zich in te zetten voor groen in hun omgeving. “Niet alleen onze boswachters en vrijwilligers worden hierdoor geraakt, ook vele andere vrijwilligers kunnen niet aan de slag”, zegt Breedveld.

Jaap Graveland van de Natuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard (NVWK) laat weten dat er inderdaad ook materiaal van de NVWK gestolen is. “Het gaat om een aantal motorzagen, die we bijvoorbeeld gebruiken voor het knotten van wilgen.” Het is volgens hem de zoveelste domper voor zijn vrijwilligers. Hij doelt daarmee bijvoorbeeld op het insectenhotel in het Veenweidepark bij Stolwijkersluis dat een tijd geleden tweemaal in brand is gestoken. Dat was gemaakt en geplaatst door vrijwilligers van de NVWK. “Het wordt ons wel lastig gemaakt. Ons vrijwilligersgevoel wordt iedere keer weer geschaad.”

Getuigen gezocht

Het grote hek voor het terrein was nog afgesloten, daarom wordt ervan uitgegaan dat het om meerdere daders gaat. Waarschijnlijk zijn de gestolen goederen over het hek getild. Een deel van het waar is daarbij in de sloot terechtgekomen. Er stonden bij het hek ook een kruiwagen en kleine aanhanger die gebruikt waren voor het vervoeren vanuit de schuur. Vanwege de hoeveelheid materiaal die gestolen is, hebben de daders waarschijnlijk in een busje of kleine vrachtwagen gereden.

Stichting Het Zuid-Hollands Landschap heeft maandagochtend meteen aangifte gedaan. De politie is op zoek naar getuigen. Wie iets heeft gezien bij de werkschuur, camerabeelden heeft waar misschien de voertuigen van de daders op staan of meer weet over de inbraak kan zich melden bij de politie Krimpenerwaard: 0900-8844.

Bron: https://www.hetkontakt.nl/

Heempad journaal 53

Hans van Dam woont en werkte in Boskoop. Hij is actief voor IVN Boskoop en Natuurtuin De Veenmol. Zijn roots liggen in de Krimpenerwaard.

Onderwerpen in deze nieuwsbrief o.a. Vogels vallen uit de lucht tijdens oud en nieuw in Rome, Het Groene Hart wordt in de toekomst het Blauwe Hart, Zwarte wiek op windmolens, Exoten te lijf met aanpak ecosysteem, Het was een goed slakkenjaar, Het was een goed slakkenjaar en De Jaarrond Tuintelling.

Tekst Hans van Dam

Nieuwsbrief winter vogeltellingen december 2021

Terwijl Hans Kouwenberg dit afgelopen maandagavond schrijft is het mistig geworden. Geen dikke mist, maar Hans hoopt op 15 of 16 januari a.s. met weer lekker het veld in te kunnen. De voorspelling is dat het rustig weer wordt in het telweekend met een kleine kans op mist. Zijn ervaring is dat bij mist het in de middag vaak wel prachtig weer is om te tellen. Vaak is het windstil met een waterig zonnetje.

Iedereen a.s. zaterdag of a.s zondag een goede telling en Hans ziet de resultaten weer met belangstelling tegemoet.

Tekst: Hans Kouwenberg

De exotische halsbandparkiet heeft felle tegenstanders

Ze kraken de nesten van inheemse, Nederlandse vogels

Wie wel eens in de stadsparken van Amsterdam, Den Haag of Utrecht rondloopt, kent ze ongetwijfeld: de groene parkieten die er dartelend rondvliegen. In tien jaar tijd verdubbelde hun aantal tot minstens 21.000. Maar tegenstanders willen de ‘invasieve exoot’ het liefst dood hebben.

Aan de rand van het centrum van Utrecht overspant de pittoreske Weerdbrug de eeuwenoude Stadsbuitengracht. De brug is omringd door bomen. En sinds een paar jaar ook door krijsende groene vogels. Elke dag, wanneer de schemering invalt, komt in de bomen rondom de brug een klein leger halsbandparkieten samen, om hier samen de nacht door te brengen. Zes jaar geleden nestelden in Utrecht slechts tweehonderd van deze exotische vogels. Nu zijn dat er meer dan duizend, blijkt uit de nieuwe telling van Sovon Vogelonderzoek Nederland. Overdag zoeken de van oorsprong Indiase vogels in de stad en omgeving naar voedsel. Rond schemertijd kijken ze vanuit dit fort over hun nieuw verworven rijk uit.

De halsbandparkiet is in opmars in Nederlandse steden. Telde ons land tien jaar geleden nog zo’n tienduizend van deze exotische vogels, nu is dat verdubbeld tot minstens 21 duizend. In Utrecht verviervoudigde het aantal zelfs. Voor velen zijn de groene vogels een vrolijk gezicht tijdens de lockdownwandeling door het stadspark. “Dan hebben we tenminste nog een beetje natuur”, zei vogelteller Albert de Jong vorige week tegen RTV Utrecht.

Maar wat veel casual vogelfans niet weten, is dat de groene halsbandparkiet ook felle tegenstanders kent. Zoals Wilfred Reinhold, voorzitter van het Platform Stop Invasieve Exoten. Om die bomen in Utrecht zouden we “het best een net kunnen gooien”, vindt hij, “om de vogels te oogsten.” Lees: doden. Reinhold zegt dat de dieren “de nesten kraken van inheemse, Nederlandse vogels.” Daarnaast zou het gekrijs inwoners tot verhuizen drijven. “En fruittelers leiden schade omdat de parkieten van elke vrucht een hapje nemen.”

Lees hier meer in het artikel van Maarten Van Gestel in Trouw.

Waar is de grutto?

Aanpak bescherming weidevogels werkt niet

De Algemene Rekenkamer heeft een rapport uitgebracht met de titel ‘Waar is de grutto?’ Wij citeren hier uit dit rapport. 

“In Nederland wordt het aantal weidevogels steeds kleiner. We zien bijvoorbeeld veel minder grutto’s. Dat is een probleem als we willen dat de grutto als soort blijft bestaan. Ons land is namelijk belangrijk voor de grutto. Van alle grutto’s in de wereld broedt ongeveer de helft in Nederland. Het Nederlandse publiek heeft bovendien de grutto verkozen tot onze nationale vogel.
Om de grutto te beschermen geeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) subsidie aan boeren. Die kunnen met het geld van de subsidie maatregelen nemen om hun weilanden beter geschikt te maken voor weidevogels om te broeden. De minister van LNV betaalt dat geld niet alleen. De Europese Unie en de provincies betalen mee aan deze subsidies.
Toch is de daling van het aantal grutto’s niet gestopt. Sterker nog, het aantal grutto’s is sinds 2000 bijna gehalveerd. Hebben de plannen van de minister om weidevogels te beschermen dan wel effect gehad voor de grutto? Hebben ze goed gewerkt?
Dat vragen we ons af. De belangrijkste vraag in ons onderzoek is dan ook: heeft de minister van LNV het beleid om de weidevogels te beschermen goed geregeld en goed uitgevoerd? De Algemene Rekenkamer doet vaak onderzoek naar subsidies die de overheid uitgeeft. We kijken of ze wel genoeg effect hebben (Algemene Rekenkamer, 2010). Dit onderzoek naar subsidies van de minister van LNV om weidevogels te beschermen, is een voorbeeld van zo’n onderzoek.”

Meer geld maar minder grutto’s: Als eerste stellen wij vast dat de minister van LNV acht keer meer aan subsidies uitgeeft dan 20 jaar geleden, maar dat er nu de helft minder grutto’s zijn.
Geen maatregelen in grootste deel kansrijke gebieden: Ten tweede stellen we vast dat de grutto in het grootste deel van de kansrijke gebieden niet wordt beschermd. Dat wil zeggen dat boeren voor die gebieden geen subsidie hebben gevraagd om maatregelen te nemen.
Maatregelen met meeste effect bijna niet uitgevoerd: Tenslotte stellen we vast dat in de gebieden waar boeren wél maatregelen nemen, dat meestal geen maatregelen zijn waar de grutto veel aan heeft.
Daarom is onze conclusie dat het beleid van de minister van LNV om de grutto te beschermen niet heeft gewerkt.
Wij zien dat er veel kansen liggen voor minister en boeren om de grutto beter te beschermen. Zo kunnen zij bereiken dat er 40.000 paren grutto’s in Nederland komen broeden. De boeren moeten daarvoor wel de maatregelen nemen die het best werken. Ze moeten dat bovendien doen in veel meer kansrijke gebieden voor de grutto.”

Het rapport is aangeboden aan de Tweede Kamer op 14 december 2021. Het complete rapport is prettig leesbaar en staat hieronder als pdf.

Foto header: grutto door Dirk-Jan van Roest


Vogelexcursie Deltagebied met zeeradijs, zandtulp en kuifaalscholver

Afgelopen zaterdag, 18 december, hadden we sinds lange tijd weer een NVWK-excursie. Paul Schrijvershof, een ervaren vogelaar en oud-coördinator Vlinders en Libellenwerkgroep, organiseerde deze. De opkomst was goed te noemen; er waren 22 deelnemers. Helaas was er een zeer dichte en hardnekkige mist.

We besloten te gaan wandelen bij de Kwade Hoek. Dat was een goede keus: indrukwekkende ontwikkeling van nieuwe duinen en kweldervegetatie op het nieuwe brede strand dat de afgelopen 30 jaar is ontstaan als gevolg van de deltawerken. In de komende jaren kunnen hier zomaar twee nieuwe standvalleien ontstaan, zoals we ook in het Waddengebied zien. Zo zie je maar: áls er ruimte is voor natuurlijke processen, kunnen vanzelf mooie dingen ontstaan. Een mooie waarneming was de zandtulp, een vrij schaarse paddenstoelensoort. We vonden er maar twee. Een paar kardinaalsmutsen zaten barstensvol met vruchten.

Zandtulp, foto: Jaap Graveland

Na de wandeling reden we toch even naar de spuikolk in de Brouwersdam, waar een kuifaalscholver zich van vlakbij liet bewonderen, tussen de gewone aanscholvers. En vier grijze zeehonden vlakbij, nu ondertussen gewoon, maar 25 jaar geleden had niemand dat voor mogelijk gehouden.

Kuifaalscholver, foto: Michiel Fokkema

Al met al weinig vogels, maar toch geslaagd door een paar leuke waarnemingen en een interessante wandeling.

Foto header: Jaap Graveland